عکاسی آبستره چیست ؟ خود من وقتی برای اولین بار اسم این سبک رو شنیدم ، حس خوبی بهش نداشتم ؛ اما وقتی در موردش مطالعه کردم متوجه شدم که عکاسی ابستره (به انگلیسی آبسترکت Abstract photography) یا همون عکاسی انتزاعی یکی از جذاب‌ترین سبک‌هایی هست که یک عکاس می‌تونه واردش بشه و به معنی واقعی کلمه از کارش لذت ببره.

توی ایران آبستره ، در خارج آبسترکت

اول از همه در مورد اسم این سبک با هم کنار بیایم. توی علم عکاسی ایران ، به این سبک میگن آبستره. در صورتی که اگه در منابع انگلیسی دنبال مطالبی پیرامون این سبک باشید ، با عبارت آبسترکت (Abstract) مواجه خواهید شد.

عکاسی انتزاعی، اسم دیگه‌ای هست که در ایران به این سبک اطلاق میشه. در ادامه دلیلش رو هم براتون میگم. اما فعلا در همین حد بدونید که اگر شنیدید جایی به سبک آبسترکت ، گفتن آبستره یا انتزاعی ، تعجب نکنید.

فلسفه‌ی نامگذاری عکاسی آبستره

همونطور که بالاتر گفتم، توی ایران به این سبک، “انتزاعی” هم گفته میشه. کلمه‌ی انتزاعی به معنی یک چیز “ذهنی” هست. یعنی دقیقا مخالف کلمه‌ی “واقعی”.

پس، از اسم این سبک ، خیلی چیزها برای ما روشن میشه. احتمالا عکاسی انتزاعی یا همون آبستره، سبکی هست که چیزهای واقعی رو به تصویر نمی‌کشه و عکس‌های گرفته شده در دنیای واقعی وجود خارجی نداره.

یک تعریف علمی تر از عکاسی انتزاعی

خب بریم یکم دقیق‌تر در مورد عکاسی انتزاعی یا آبستره حرف بزنیم. گفتیم که عکاسی آبستره به سبکی میگن که درش چیزهایی به ما نشون داده میشه که در دنیای واقعی وجود نداره. حالا بریم یکم تعریف رو دقیق‌تر کنیم.

در عکاسی آبستره ما جنبه‌های غیر واقعی یک چیز واقعی رو نشون میدیم

این حرف یعنی چی ؟ یعنی در دنیای واقعی یک چیز واقعی وجود داره ؛ حالا ما اگر یک جوری از این چیز واقعی عکس بگیریم که شبیه به حالت واقعی خودش نباشه و مثلا یک بخش یا یک صفت از اون چیز رو برجسته کرده باشیم ، به این میگن عکاسی آبستره.

عکس پایین رو نگاه کنید

❓ آیا این فرد در دنیای واقعی وجود داره ؟
جواب: بله

❓ آیا چیزی که در این عکس می‌بینیم واقعی هست؟
جواب: نه

❓ چرا؟
جواب: اینجا سرعت شاتر کند هست و حرکت صورت این سوژه توی عکس ثبت شده.

❓ پس میشه گفت اینجا از حالت غیر واقعیِ یک چیز واقعی عکس گرفتیم؟
جواب: بله

تبریک ! ما یک عکس آبستره گرفتیم!

بنابراین عکاسی آبستره خیلی گسترده هست

با مثالی که برای شما زدم احتمالا دارید به این فکر میکنید که عکاسی آبستره شاخه‌ی بسیار گسترده‌ای هست و تقریبا هر کاری با عکس بکنیم که حالت واقعی خارج بشه ، زیر مجموعه‌ی عکاسی انتزاعی قرار میگیره.

جواب “بله” هست. اما این رو هم باید در نظر داشته باشید که هر عکسی که با تکنیک آبستره گرفته بشه لزوما زیبا و با مفهوم نیست. مثلا سیاه و سفید کردن عکس‌ها یکی از تکنیک‌های عکاسی آبستره هست ؛ اما نکته اینه که هر عکس سیاه و سفیدی زیبا نیست. به عبارتی هر عکسی رو نباید سیاه و سفید کرد.

نگاه متفاوت ؛ کلید اصلی عکاسی انتزاعی

اگر بخوام برای کسانی که مایل هستند در سبک انتزاعی عکاسی کنند ، فقط 1 توصیه داشته باشم ؛ این رو خواهم گفت :

کلید اصلی موفقیت در عکاسی آبستره ، داشتن نگاه متفاوت نسبت به سایر مردم هست.

خیلی رک بگم : یک عکاس باید باید روی متفاوت دیدن پدیده‌ها تا می‌تونه تمرین کنه. درختی که جلوی منزلتون هست رو شما نباید به چشم یک درخت ببینید ؛ باید همیشه به این فکر کنید که چطور میشه از این درخت بهترین سوژه رو استخراج کرد.

گُل ، خورشید ، خودرو ، بشقاب ، جوراب ، خودکار و … شاید برای دیگران پدیده‌هایی عادی محسوب بشن؛ اما یک عکاس باید همیشه با خودش فکر کنه که چطور می‌تونه خاص‌ترین عکس‌ها رو ازشون بگیره.

چند ایده برای گیر دادن !

همونطور که باهم یاد گرفتیم ، معمولا عکاسی آبستره زمانی حاصل میشه که یک ویژگی از سوزه رو برجسته کنیم؛ یا حتی برعکس؛ یک ویژگی از سوژه رو عمدا نشون ندیم (مثلا سیاه و سفید کردن عکس رنگی).

حالا در ادامه چند تا کد بهتون میدم تا زمان‌هایی که خواستید عکاسی انتزاعی انجام بدید ، با یادآوری این کلمات ، بدونید که باید بیشتر به چه چیزهایی فکر کنید.

• نور
• ترکیب رنگ‌ها
• زاویه‌های خاص
• بوکه
• بافت اجسام
• بازتاب‌ها
• سایه‌ها
• نوع معماری
• الگوهای تکرار شونده
• عکاسی ماکرو
• بازی با عمق میدان

ادیت رو فراموش نکنید

به قول انسل آدامز افسانه‌ای : ما عکس را نمی‌گیریم ؛ بلکه آن را می‌سازیم.

این جمله رو نقل کردم که به این نتیجه برسم : اگر ادیت کردن عکس ، شما رو به هدفتون نزدیک میکنه، حتما این کار رو انجام بدید. گفتیم که در عکاسی انتزاعی ، نیت اصلی ما ، خارج کردن سوژه از شکل واقعی خودش هست. بنابراین اگر ادیت و ریتاچ شما رو به این هدف نزدیک میکنه ، حتما انجامش بدید.

اعتماد به سقف ممنوع !

در مورد عکاسی آبستره به این نکته اشاره کردم که تقریبا هر کاری که منجر به نشون دادن یک تصویر غیر واقعی از یک پدیده‌ی واقعی بشه ، از عکس ما یک عکس انتزاعی می‌سازه.

خب همین موضوع باعث میشه هر کسی بتونه هر نوع عکسی رو بگیره و بعدا ادعا کنه که “من عکس انتزاعی گرفتم”

اتفاقا همین بحث در دوره‌ی از صفر 1 هم پیش اومد و من در جواب یکی از هنرجوهای خودم که در مورد عکاسی آبستره سوال کرده بود گفتم :

ببین من حتی می‌تونم لنز دوربین خودم رو در بیارم و بدون لنز عکاسی کنم و بعدا ادعا کنم که عکس‌های من آبستره هست ! هیچ کس هم نمی‌تونه بهم چیزی بگه و هر کسی هم حرف زد ، بهش میگم تو از هنر هیچی سرت نمیشه !

این حرف رو همین الان هم میزنم. هر کسی می‌تونه عکسی غیر طبیعی بگیره و بعدا ادعا کنه که عکاسی آبستره انجام داده. و حتی پا رو فراتر بگذاره و 2 ساعت عکس خودش رو نقد و تحلیل کنه و ازش تعریف کنه.

با مفهوم عکاسی آبستره خودمون رو گول نزنیم

اما نکته اینه که ما شاید بتونیم دهن دیگران رو با حرف‌های فنی و اصطلاحات عکاسی ببندیم ؛ اما خودمون بهتر از هر کسی می‌دونیم عکسی که گرفتیم واقعا در چه حد و اندازه‌ای هست.

پس درخواست میکنم اگر قرار هست چیزی رو از حالت واقعی خودش خارج کنیم و یک عکس انتزاعی بگیریم ، از این کار هدف داشته باشیم؛ نه اینکه صرفا برای گرفتن چند شات در این سبک ، این کار رو کرده باشیم.

سوالات متداول در مورد عکاسی آبستره

[accordions]
[accordion title=”عکاسی آبستره چیست؟” load=”hide”]عکاسی آبستره یا انتزاعی ، سبکی از عکاسی است که در آن سعی می‌کنیم از سوژه‌های واقعی ، تصاویر غیر واقعی را نمایش دهیم.[/accordion]
[accordion title=”کلمه‌ی انتزاعی به چه معنی است؟” load=”hide”]انتزاعی به معنی چیز ذهنی می‌باشد؛ که در برابر واقعی و حقیقی قرار دارد. انتزاعی یعنی چیزی که ساخته‌ی ذهن است و در دنیای واقعی وجود ندارد.[/accordion]
[accordion title=”در زبان انگلیسی به عکاسی آبستره چه می‌گویند؟” load=”hide”]در انگلیسی برای صحبت در مورد عکاسی آبستره ، از کلمه‌ی آبسترکت استفاده می‌کنند. می‌توانید Abstract photography را جستجو کنید[/accordion]
[accordion title=”آیا هر عکاسی که با تکنیک آبستره گرفته شود ، یک عکس خوب است؟” load=”hide”]مسلما خیر؛
هر عکاسی که جنبه‌ی های غیر واقعی از یک سوژه‌ی واقعی را نمایش دهد زیرمجموعه‌ی آبستره هست؛ اما این موضوع دلیل به زیبایی و قابل تفسیر بودن آن عکس نیست.[/accordion]
[accordion title=”کلید اصلی عکاسی انتزاعی چیست؟” load=”hide”]نگاه متفاوت[/accordion]
[accordion title=”چند ایده برای گرفتن عکس‌های آبستره معرفی کنید” load=”hide”]نور
ترکیب رنگ‌ها
زاویه‌های خاص
بوکه
بافت اجسام
بازتاب‌ها
سایه‌ها
نوع معماری
الگوهای تکرار شونده
عکاسی ماکرو
بازی با عمق میدان[/accordion]
[/accordions]

جمع بندی

عکاسی آبستره یا انتزاعی یا در انگلیسی آبسترکت ، یکی از جذاب‌ترین و متفاوت‌ترین سبک‌های عکاسی هست. قانون اصلی در عکاسی آبستره ، نشون دادن تصویری غیر واقعی و اغراق شده از یک سوژه‌ی واقعی هست ؛ یک عکاس حرفه‌ای آبستره این رو می‌دونه که نسبت به سایر مردم باید نگاه متفاوتی داشته باشه. همین کار ، کلید اصلی گرفتن عکس‌های جذاب انتزاعی هست.

منبع: ویکی‌پدیا انگلیسی