من این رو میگم که گاها فاصله‌ی یک عکاس حرفه‌ای و کسی که اونقدرها هم حرفه‌ای نیست، توانایی گرفتن عکس خوب در شرایط نوری تاریک هست. اینطوری بهتون بگم : توی نور زیاد همه میتونن عکاسی کنن؛ اما کسی عکاس حرفه‌ای هست که بتونه توی نور کم هم عکس‌های شارپ و خوب بگیره. به همین دلیل توی این مقاله در مورد تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم صحبت میکنم.

فاصله‌ی یک عکاس حرفه‌ای و یک عکاس غیر حرفه‌ای

بالاتر هم گفتم. توی نور زیاد هر کسی می‌تونه عکسی بگیره که از نظر نوری مناسب باشه. یعنی حتی اگر شما چیزی از عکاسی و مثلث نوردهی بلد نباشید، خود دوربین به کمکتون میاد و عکسی بهتون میده که نوردهی خوبی داشته باشه.

اما در مورد نور کم چی ؟ حتما همه‌ی ما عکس‌هایی رو دیدیم که نور شب گرفته شده و پر از نویز هست؛ کیفیت اصلا خوبی نداره و به هیچ عنوان نمیشه ازش به عنوان یک کار هنری استفاده کرد.

شاید پیش خودتون بگید: “خب ! دوباره میرم روی تنظیمات اتوماتیک دوربین؛ و خودش برام یک عکس خوب می‌گیره” ولی نکته اینه که حتی دوربین‌ها هم توی شرایط نوری ضعیف، کار چندانی نمیتونن برای زیبایی عکس شما بکنن. آره ! عکسی که گرفته میشه نور خوبی داره؛ ولی احتمالا یا تار هست یا پر از نویز و یا هر دو.

پس الان میخوایم تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم رو یاد بگیریم و بعد از مطالعه‌ی این مقاله شما می‌تونید توی تاریکی هم عکس‌های خیلی قشنگی بگیرید؛ و بهتون قول میدم با به دست آوردن این توانایی توی عکاسی یک پله حرفه‌ای تر خواهید شد.

تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم

و اما اصل مطلب. همین اول کار این رو بگم که من شدیدا توصیه میکنم وقتی دارید توی نور کم عکاسی می‌کنید دوربین رو روی حالت M یا همون مود دستی بگذارید. یعنی توی این حالت تمام تنظیمات دوربین توسط خود ما انجام میشه و به دوربین اصلا اجازه‌ی دخالت در روند عکاسی رو نمیدیم. چرا ؟ تونی نورثروپ یه جمله‌ی خیلی جالب داره که میگه:

من عادت ندارم تصمیمات مهم عکاسی رو به دوربینم واگذار کنم!

پس حالا که همه چیز با خودمون هست، اول در مورد تنظیمات مثلث نوردهی برای عکاسی در نور کم صحبت میکنم؛ و بعدش هم چند تا نکته‌ی مهم دیگه رو بهتون میگم؛ و آخر هم در مورد عکاسی با موبایل در نور کم حرف میزنم.

#1 تنظیمات دیافراگم برای عکاسی در نور کم

دیافراگم یا به انگلیسی همون Aperture ، یه تیغه‌ای هست که با گشاد و تنگ شدنش مقدار نوری که باید وارد دوربین بشه رو تنظیم میکنه. هر چقدر گشاد تر باشه نور بیشتری وارد دوربین میشه و هر چقدر هم تنگ‌تر باشه، نور کمتری وارد میشه. درست مثل شیر آب. هر چقدر بازتر باشه، آب بیشتری وارد میشه و برعکس.

خب داریم در مورد عکاسی در نور کم حرف میزنیم. یعنی زمانی که نور خیلی کمه و همون مقدار کم رو هم باید غنیمت بشمریم. پس باید دیافراگم رو تا تهش باز کنیم که تا جای ممکن ، نور وارد دوربین بشه.

توی دوربین‌ها دیافراگم رو با حرف f نشون میدن. خیلی جالبه که بدونید هر چقدر عدد کنار این حرف f کوچکتر باشه ، به این معنی هست که اندازه‌ی دیافراگم گشادتر هست و نور بیشتری رو وارد دوربین میکنه. و برعکس. یعنی مثلا f/2 خیلی گشادتر از f/16 هست.

البته این ماجرا دلیل فیزیکی و منطقی داره و من توی دوره‌های از صفر کاملا در موردش توضیح میدم؛ ولی فعلا اینکه بدونیم باید برای باز کردن دیافراگم، از عدد کوچکی استفاده کنیم برای ما کافیه.

پس پیچ دیافراگم روی دوربین رو اینقدر بچرخونید که روی کمترین عدد قرار بگیره و دیگه پایین‌تر هم نیاد. اینجوری لنز اجازه میده حداکثر نور ممکن وارد دوربین بشه.

#2 تنظیمات سرعت شاتر برای عکاسی پرتره در شب

سرعت شاتر یعنی اینکه از نظر زمانی چه مدتی نور به عکس برسه (دیافراگم این بود که از نظر مقدار ، نور چقدر به عکس برسه. این یکی زمانه). خب هر چقدر سرعت شاتر کندتر باشه نور فرصت بیشتری پیدا میکنه که به سنسور دوربین برسه و عکس شما روشن‌تر میشه.

دقیقا مثل اندازه‌ی دیافراگم که ما اونو روی یک اندازه‌ی بزرگ و گشاد تنظیم کردیم که نور زیادی وارد عکس بشه، چون توی محیط کم نور هستیم، باید کاری کنیم که همین نور کم ، به مدت طولانی‌تری وارد دوربین بشه و عکس رو روشن‌تر کنه.

کلیدی‌ترین قسمت ماجرا

این نکته شاید کلیدی‌ترین قسمت تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم باشه. نکته اینه :

رمز موفقیت عکاسی در نور کم این هست که سرعت شاتر رو باید بسیار کند کنیم تا عکس روشن بشه. از طرفی هم باید دوربین رو ثابت نگه داریم که عکس دچار لرزش نشه.

اینجا دقیقا همونجایی هست که خیلی‌ها به دلیل حساس بودن ماجرا بیخیالش میشن. اینکه سرعت شاتر رو تا جای ممکن کند کنیم، باعث میشه عکس نور زیادی به خودش بگیره. خب این خیلی خوبه. اما از طرفی، کوچکترین ضربه و تکونی توی این شرایط عکس رو خراب میکنه. پس باید تمام حواسمون رو جمع کنیم که عکس دچار لرزش نشه. این کار از راه‌های زیر انجام میشه:

• از سه پایه استفاده کنیم.
• اگر لنز لرزشگیر داره ازش استفاده کنیم.
• اگر دوربین قابلیت IBIS داره حتما ازش استفاده کنیم. (IBIS یعنی لرزشگیر داخل سنسور)
• اگر مجبوریم دوربین رو دست بگیریم، تا جای ممکن به بدن نزدیکش کنیم.
• موقع گرفتن گرفتن عکس نفسمون رو از سینه بدیم بیرون (دقیقا مثل یک تک‌تیرانداز)
• اگر خیلی سرعت شاتر کند هست، حتی موقع زدن دکمه‌ی شاتر هم دوربین رو لمس نکنیم (ریموت مادون‌قرمز – رادیو تریگر – تایمر و …)

#3 تنظیمات آیزو برای عکاسی پرتره در شب

مورد سوم ISO هست. بعضی‌ها بهش میگن آیزو؛ بعضی‌ها میگن ایزو؛ بعضیا هم میگن آیسو. همش درسته و مدرسین بین‌المللی هم از تمام این عبارت‌ها استفاده میکنن. پس اگر کسی شما رو مجبور کرد که فقط از یکی از این عبارت‌ها استفاده کنید، احتمالا یاد دادن عکاسی براش در اولویت اول قرار نداره.

حالا آیزو چی هست؟ اصلا وارد بحث علمی نمیشم. در همین حد میگم که یه چیزیه که اگه توی دوربین زیادش کنید، دوربین به صورت نرم‌افزاری نوردهی عکس رو زیاد میکنه. دقت کنید درسته که عکس روشن‌تر میشه؛ اما نور واقعی وارد عکس نمیشه.

خب این آیزو چیز خیلی خوبیه برای وقتایی که ما توی دو تا ضلع دیگه‌ی مثلث نوردهی دستمون بسته هست. ولی باید حواسمون رو هم جمع کنیم که خیلی اون رو بالا نبریم؛ چون عکس ما پر از نویز میشه.

اتفاقا خیلی جالبه که بدونید وقتی توی محیط کم نور دوربین رو میذارید توی حالت اتوماتیک، دوربین آیزو رو خیلی میبره بالا و همین نویز هست که عکس رو خراب میکنه. برای دوربین فقط نوردهی عکس اهمیت داره و میخواد که عکس نه تاریک باشه و نه روشن؛ در صورتی که برای مای انسان، جنبه‌های زیبایی شناسی عکس هم اهمیت داره.

حالا باید آیزو رو چقدر ببریم بالا که عکس نویز دار نشه؟ این سوالیه که دقیقا خود شما باید بهش جواب بدین؛ چون دوربین با دوربین و مدل با مدل فرق میکنه. پیشنهاد میکنم از قبل این رو تست کنید. مرحله به مرحله آیزوی دوربین خودتون رو بالا ببرید و ببینید از کجا به بعد ، عکس نویز دار میشه. اون عدد میشه حد بالا بردن آیزو توی دوربین شما.

تنظیمات جانبی دیگه

خب اصل کار که مثلث نوردهی بود. همین الان با هم در موردش حرف زدیم. بنابراین الان بیشتر راه رو برای گرفتن یک عکس خوب در نور کم رفتیم. حالا یک سری نکته‌ی ریز هم هست که میتونه عکس‌های شما رو خیلی بهتر کنه.

یک – عکاسی با فرمت RAW

خب دیگه فکر کنم برای بار هزارم هست که دارم این رو توی سایت می‌نویسم. ولی اینقدر مهمه که هیچ اشکالی نداره. اینکه شما با فرمت خام عکاسی کنید بعدا به شما کمک میکنه که توی ادیت بتونید عکس خیلی بهتری رو خروجی بگیرید.

برای عکاسی در نور کم این نکته خیلی نمود بیشتری داره؛ چون که یکی از ویژگی‌های خوب فرمت RAW این هست که می‌تونید نویز‌های عکس رو تا حد مناسبی از بین ببرید. پس توی شرایطی که عکس ما احتمالا نویز خیلی زیادی داره، عکاسی با فرمت خام میتونه یک هدیه باشه!

دو – وایت بالانس

اگر با فرمت خام عکاسی می‌کنید خیلی در مورد وایت بالانس یا همون تراز سفیدی نگران نباشید. اول این رو بگم که وایت بالانس همون سرد بودن یا گرم بودن رنگ‌های عکس هست. ویژگی خوب فرمت خام اینه که بعدا می‌تونید موقع ادیت ، وایت بالانس رو هم تغییر بدید.

توصیه میکنم اگه در حالت RAW عکاسی میکنید، برای وایت بالانس یکی از دو حالت زیر رو استفاده کنید و بعدا توی ادیت به سلیقه‌ی خودتون درستش کنید:

• اون رو بگذارید روی حالت اتوماتیک که هر کاری دلش خواست بکنه.
• روی یک عدد ثابت (5000 تا 5500 کلوین) قرارش بدید.

سه – با تاریکی کنار بیاید !

ما انسان‌ها این رو می‌دونیم که عکاسی در محیط با نور کم ، یعنی اینکه ما داریم از جایی عکاسی میکنیم که نورش کمه ! جمله یکم خنده داره؛ ولی الان توضیح میدم.

مثلا ما داریم توی شب عکاسی میکنیم. خود مایی که انسان هستیم این رو می‌دونیم که عکاسی در شب یعنی لزوما نباید همه چیز معلوم باشه. عکاسی در شب یعنی بعضی از جاهایی که جلوی چشم منه باید سیاه و تیره باشه؛ چون شرایط محیطی این رو میگه.

اما دوربین‌ها این رو متوجه نمیشن. اونها وقتی با یک محیط کم‌نور مواجه میشن تمام تلاش خودشون رو میکنن که نور عکس رو به شدت بالا ببرن. بنابراین برای یک دوربین فرقی نداره که شما در حال عکاسی در ظهر تابستون هستید یا یک مهمانی خانوادگی در شب؛ به دوربین دیکته شده که نور عکس رو باید در یک حد متعادل نگه داره.

این رو میخوام بگم : اگه توی محیط کم نور هستید ، باهاش کنار بیاید! هیچ اشکالی نداره که بعضی از قسمت های عکس، به خاطر تاریک بودن معلوم نباشه. هیچ مشکلی وجود نداره که عکس شما کلا تیره به نظر برسه. چون شرایط همین هست.

چهار – نه فقط یک فریم عکس

روشی توی فتوشاپ وجود داره که می‌تونید عکس‌های مختلف رو با هم ترکیب کنید و از دل چند تا عکس ، یک عکس بدون نویز بگیرید. این رو برای این گفتم که واقعا ما گاهی نمی‌تونیم توی محیط تاریک عکس‌های بدون نویز و تمیز بگیریم. خب همیشه راه حل جایگزین وجود داره.

منظور من اینه که واقعا اهمیتی نداره که ما چطوری به یک عکس می‌رسیم؛ اینکه فقط اون رو با یک بار شات زدن گرفته باشیم یا اینکه توی فتوشاپ و لایت‌روم یک ادیت سنگین روش انجام داده باشیم. مهم فقط و فقط اینه که عکس نهایی چطور به نظر برسه. به قول مرحوم انسل آدامز:

ما عکس را نمی‌گیریم؛ بلکه آن را می‌سازیم.

البته ممکنه خیلی‌ها به من ایراد بگیرن که : “نه آقا ! عکس باید طبیعی باشه. اینکه با فتوشاپ یک عکس رو بسازی که نشد هنر” ولی خب نظر من اینی بود که گفتم و خودم از هر روشی که بتونم اون چیزی که توی ذهنم دارم رو خلق میکنم. اصلا هم برام مهم نیست که چقدر حجم ادتیش زیاد و سنگین باشه. پیشنهاد هم میکنم الکی برای خودتون قانون‌های دست و پا گیر درست نکنید.

عکاسی در نور کم با گوشی موبایل

خب تا اینجای کار داشتم برای دوستانی می‌نوشتم که با دوربین حرفه‌ای خودشون عکاسی میکنن. حالا چند خطی هم بنویسم برای عزیزانی که با گوشی موبایل عکاسی میکنن. خب همونطور که قبلا هم گفتم الان عکاسی با موبایل تقریبا یک سبک محسوب میشه؛ چون که بیشترین عکس‌هایی که در دنیا گرفته شده با موبایل هست.

الف – مد شب

الان خیلی از گوشی‌ها توی نرم‌افزار دوربین خودشون مد عکاسی در شب (Night mode) رو دارن. به این معنی که دوربین کلی حرکت میزنه که توی محیط کم نور عکس‌های خیلی خوبی بگیره.

چیزی که خودم از نایت مود گوشی خودم فهمیدم اینه که دوربین چند تا عکس میگیره و بعد این چند تا رو با هم ترکیب میکنه و در نهایت نویز عکس نهایی رو حذف میکنه. یعنی دقیقا همون روشی که یکم بالاتر برای فتوشاپ گفتم.

ولی نکته‌ای که وجود داره اینه که باید توی این حالت موبایل رو تا جایی که ممکنه ثابت نگه داریم؛ چون اگه تکون بخوره عکس رو خراب میکنه. به 2 دلیل:

1. موبایل باید عکس‌های گرفته شده رو با هم ترکیب کنه؛ پس عکس ها باید تا جای ممکن شبیه به هم باشن. یعنی حرکت نداشته باشن.
2. توی عکاسی در محیط کم نور، دوربین ناچاره که از سرعت شاتر پایین استفاده کنه. بالاتر گفتم داستانش رو …

ب – از فرمت RAW استفاده نکنید!

تعجب کردین؛ نه؟ رضاصادی که همیشه میگه با فرمت خام عکاسی کنید، چی شده که میگه برای تنظیمات دوربین موبایل برای عکاسی در نور کم از فرمت خام استفاده نکنید؟ الان براتون میگم.

دلیل من بیشتر تجربه‌ای هست که خودم دارم. یک بار اومدم توی شب ، با فرمت خام عکاسی کردم و یک بار دیگه از همون منظره توی حالت Night mode گوشی خودم استفاده کردم. بعد از ادیت و گرفتن نویز و … فکر میکنید کدوم عکس بهتر شد ؟ بله؛ همونی که توی مد شب گرفته بودم.

عکسی که با فرمت خام گرفت بودم اینقدر نویز داشت که تقریبا غیر قابل استفاده شده بود. اگر هم میخواستم با ابزار noise reduction از نویز عکس کم کنم، شارپنس عکس خیلی خیلی کم میشد و عملا عکسی که با فرمت خام گرفته بودم غیر قابل استفاده شده بود. تبریک میگم به دوربین گوشی ها که با مودهای خوبی که الان روی خودشون دارن تونستن تا حد خیلی زیادی کار ما رو راحت کنن.

ج – زوم هم نکنید

این یکی رو دیگه خیلی توضیح نمیدم؛ چون توی قسمت 6 عکاسی با موبایل در موردش کامل صحبت کردم. فیلمش رو با هم ببینیم:

جمع بندی

توی این مقاله در مورد تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم صحبت کردم و این رو گفتم که گاهی فاصله‌ی یک عکاس حرفه‌ای و یک فرد آماتور دقیقا در توانایی اون شخص در عکاسی در نور کم هست. اول در مورد تنظیمات مثلث نوردهی در نور کم حرف زدم و بعدش چند تا نکته برای بهتر شدن عکس‌ها گفتم؛ و در آخر هم 2 تا نکته بهتون گفتم که به درد عکاسی با موبایل در نور کم میخوره.

سوالات متداول تنظیمات دوربین برای عکاسی در نور کم

[accordions]
[accordion title=”چرا عکس‌هایی که در نور کم میگیرم خوب نمیشه؟” load=”hide”]نگران نباشید!
نباید هم خوب بشه. به این دلیل که عکاسی در نور کم نیاز به رعایت کردن چند تا نکته‌ی مهم داره که توی این مقاله در موردش صحبت شده.[/accordion]
[accordion title=”چرا بهتره از سه پایه استفاده کنیم؟” load=”hide”]چون در نور کم با این نیاز داریم که سرعت شاتر رو خیلی کند کنیم؛ و به همین دلیل کمترین لرزش در دوربین منجر به خراب شده عکس میشه. پس باید دوربین رو بسیار ثابت نگه داریم.[/accordion]
[accordion title=”نکته‌ی طلایی عکاسی در نور کم چیست؟” load=”hide”]استفاده از سرعت شاتر آهسته و عدم بالا بردن آیزو[/accordion]
[accordion title=”چرا برای عکاسی در نور کم باید با فرمت RAW عکاسی کنیم؟” load=”hide”] چون توی ادیت عکس می‌تونید نویز های تصویر رو به مقدار بیشتری پاک کنید.[/accordion]
[accordion title=”اگر موبایل ما حالت شب داشته باشه ، باز هم توصیه میکنید از فرمت خام استفاده کنیم؟” load=”hide”]خیر؛
تجربه به من ثابت کرده حالت شب در موبایل ها خیلی خوب عمل میکنه. در واقع در این حالت چند تا عکس گرفته میشه و با هم ترکیب میشه و نویز عکس اصلی از بین میره.[/accordion]
[accordion title=”اگر قرار باشه از سرعت شاتر خیلی پایین استفاده کنیم، حتی زدن دکمه‌ی شاتر هم منجر به لرزش عکس میشه. چه کنیم؟” load=”hide”]میتونید از ریموت های مادون قرمز ، رادیو تریگر و یا تایمر خود دوربین استفاده کنید.[/accordion]
[/accordions]