اصطلاحی که این روزها خیلی شنیده میشه: اصلاح رنگ، تصحیح رنگ، و یا حتی کالر گریدینگ. قرار تو این مقاله در مورد این صحبت کنیم که اصلاح رنگ چیست و چطور میتونیم ویدیو های خودمون رو با روش بسیار حرفه ای اصلاح رنگ کنیم. در واقع منظور من از تصحیح رنگ حرفه ای همون روش هایی هست که در فیلم های مطرح هالیوود ازش استفاده می کنند.

مفهوم اصلاح رنگ یعنی چی؟

تمام تصوراتی که در مورد فیلمبرداری توی ذهنت داری با چیزی که در صنعت حرفه ای ویدیو گرافی اتفاق میوفته کاملاً متفاوت هست. اجازه بده مثالی بزنم:

تصور کن میخوای یک ویدیو رو با موبایل خودت ضبط بکنی؛ تنها کاری که انجام میدی این هست که گوشی خودت رو از جیبت در میاری، اپلیکیشن دوربینش رو باز می کنی و شروع به فیلم برداری می کنی. در انتها هم دکمه Share رو میزنی و این فیلم رو توی پلتفرم مورد نظر خودت آپلود می کنی. همین!

اما ماجرا توی فیلمبرداری حرفه ای کاملا متفاوت هست. توی صنعت فیلم برداری اصلاً خبری از این روند آسون و سریع نیست. قبل از فیلمبرداری، هنگام فیلمبرداری، و بعد از فیلمبرداری باید مراحلی طی بشه که در نهایت ویدیویی که ضبط می کنی به دست مخاطب برسه.

برداری با حالت لاگ (Log)

برای اینکه بتوانیم روی ویدیو اصلاح رنگ حرفه ای انجام بدیم بدیهی ترین کاری که باید قبل از فیلمبرداری انجام داده بشه این هست که دوربین روی حالت فیلمبرداری لاگ تنظیم شده باشه. حالا فیلمبرداری لاگ اسلام یعنی چی?

از دست ندادن جزئیات

این نکته مهم رو همیشه توی ذهنت داشته باش: اگر در ویدیو نور به قدری شدید باشه که ما سفید مطلق داشته باشیم (255،255،255) یا برعکس، نور و قدر کم باشه که توی تصویر سیاه مطلق داشته باشیم (0،0،0) اصطلاحاً با مشکل Clip شدن تصویر مواجه خواهیم شد؛ به این معنی که توی تصویر جزئیات از دست رفته داریم و هیچ جوره نمی تونیم اونها رو ریکاوری کنیم.

حالا اینجا هست که فیلمبرداری با حالت لاگ به داد ما میرسه. برای اینکه توی تصویر جزئیات از دست رفته نداشته باشیم و جایی از تصویر کاملا سفید یا کاملا سیاه نشه دوربین میاد تصویر رو با حالتی ضبط میکنه که اولا قسمت های تاریک صحنه اونقدر ها هم تاریک نباشن؛ در ثانی قسمت های روشن تصویر اونقدر ها روشن نباشن؛ شارپنس نرم افزاری روی ویدیو اعمال نمیشه و در نهایت رنگ تصویر اونقدر ها حالت اشباع نداره.

ما به این حالت میگیم فیلمبرداری لاگ؛ و این به ما کمک میکنه که بعداً توی نرم افزار هنگام اصلاح رنگ و کالر گریدینگ بتونیم طبق سلیقه خودمون تصویر رو به حالت عادی برگردونیم و اون Look نهایی رو به طریقی که خودمون مایل هستیم از دل تصویر بکشیم بیرون.

با این کار اولین قدم برای شروع فرآیند اصلاح رنگ و بعد از اون شروع کالر گریدینگ هموار میشه. حالا وقتی ویدیوی خودمون رو ضبط کردیم میتونیم بریم توی نرم افزار و اصلاح رنگ رو شروع کنیم.

بهترین نرم افزار برای اصلاح رنگ ویدیو چیست؟

من قبلاً توی یک پست دیگه در مورد بهترین نرم افزار های اصلاح رنگ و کالر گریدینگ صحبت کردم. اینجا هم کمی در موردش توضیح میدم. واقعیت اینه که اکثر نرم افزار های تدوین ویدیو توی خودشون ابزارها و امکاناتی رو دارن که اصلاحات اولیه روی رنگ و نور ویدیو رو بتونیم انجام بدیم.

اما از اونجایی که اصلاح رنگ بدون انجام کالر گریدینگ نمیتونه جلوه خیلی خوبی به ویدیوهای ما بده، بهترین استراتژی این هست که از نرم افزاری استفاده کنیم امکانات تخصصی و حرفه ای کار بر روی رنگ ویدیو رو داشته باشه. نرم افزارهای انگشت شماری وجود دارن که این قابلیت رو در اختیار ما قرار بدن. خود من شخصاً از نرم افزار داوینچی ریزالو استفاده می کنم.

نرم افزاری که هم یک تدوینگر حرفه ای هست، هم قابلیت های بسیار حرفه ای در زمینه ادیت صدا داره؛ هم توانایی ایجاد افکت هایی از جنس نرم افزار افتر افکتس رو داره و صد البته این که یکی از حرفه ای ترین گزینه ها برای اصلاح رنگ و کالر گریدینگ حرفه ای در صنعت سینما هست.

خود من سالها با ادوبی پریمیر کار کردم اما زمانی که نیاز داشتم تا تصحیح رنگ و کالر گریدینگ حرفهای رو آموزش ببینم متوجه شدم که نیاز به ابزار بسیار حرفه ای تری نسبت به ادوبی پریمیر دارم. و این شد که از پریمیر به داوینچی ریزالو مهاجرت کردم و انصافا هم از تصمیم خودم راضی هستم.

تبدیل لاگ به Rec.709

اولین مرحله برای اصلاح رنگ در واقع همین تبدیل کردن ویدیو از حالت لاگ به rec 709 هست. رِک 709 همون فضای رنگی هست که اکثر ویدیو های موجود توی دنیا رو در بر میگیره. مثلاً شما در حال تماشای یک ویدیو در یوتیوب هستید یا حتی توی تلویزیون دارید فیلم نگاه میکنید. چیزی که شما میبینید توی فضای رنگی Rec.709 قرار داره.

پس منطقی به نظر میرسه که اولین قدم توی اصلاح رنگ این باشه که فضای رنگی ویدیو رو تبدیل کنیم به همون فضای رنگی که در نهایت قراره به دست مخاطب برسه. که خب متداولترین فضای رنگی در حال حاضر همین فضای Rec.709 هست.

استثنا هم وجود داره

البته نباید فراموش کنیم که استفاده از فضای رنگی Rec.709 وحی منزل نیست. و با توجه به پلتفرم ای که قرار است در نهایت ویدیوی ما درش نشون داده بشه, فضای رنگی خروجی هم متفاوت خواهد بود.

مثلاً اگر در حال کار کردن روی یک فیلم سینمایی هستی که قرار است روی پرده های سینما نشون داده بشه باید از فضای رنگی DCI استفاده کنی؛ یا اگر قراره که محتوای خودت رو به صورت HDR به مخاطب نشون بدی باید از فضای Rec.2020 استفاده کنی و ده ها مثال نقض دیگه که با توجه به شرایط فضای رنگی خروجی متفاوت خواهد بود…

تبدیل به صورت کاملا اتوماتیک

یکی از ویژگی های به شدت عالی و منحصر به فرد نرم افزار داوینچی ریزالو این هست که خودش میتونه تبدیل حالت لاگ به Rec.709 رو به صورت کاملا اتوماتیک انجام بده. در واقع نه فقط فضای Rec.709، بلکه فقط کافیه نرم افزار بگیم که فضای رنگی خروجی چی هست؛ خودش شناسایی میکنه که تصویر با چه حالتی گرفته شده و بعدش بلافاصله تبدیل رو به صورت اتوماتیک انجام میده.

البته روش های دیگه ای مثل استفاده از LUTها وجود داره که توی نرم افزار داوینچی ریزالو تقریباً مثل یک جوک و شوخی هست! چون اونجا ما با روش های بسیار حرفه ای تری کار می کنیم.

تنظیم کردن وایت بالانس یا تراز سفیدی

یکی دیگه از مراحلی که بعد از تبدیل فضای رنگی باید انجام بدیم این هست که وایت بالانس تصویر رو تنظیم کنیم. همیشه هنگام فیلمبرداری نمیتونیم به صورت کاملا دقیق تمام تنظیمات دوربین رو انجام بدیم. یعنی مثلاً ممکنه با توجه به دمای نورهای محیطی که داریم درش فیلمبرداری می کنیم وایت بالانس نامناسبی رو انتخاب کرده باشیم. یا حتی اگر خود دوربین روی حالت وایت بالانس اتوماتیک بوده، ممکنه توی انتخاب وایت بالانس اشتباه کرده باشه.

در واقع اصلاح رنگ یعنی همین! اشتباهات و سوتی هایی که فیلم برداری مرتکب شدیم رو توی مرحله اصلاح رنگ درست می کنیم؛ از جمله همین وایت بالانس.

روش های مختلفی وجود داره

حتی هنگام اصلاح رنگ برای تنظیم کردن وایت بالانس روش های متفاوتی وجود داره. نرم افزار داوینچی ریزالو هم میتونیم به صورت دستی وایت بالانس رو تغییر بدیم و هم به صورت اتوماتیک نرم افزار این کار رو برای ما انجام خواهد داد.

البته یک حرفه ای همیشه کارهاش رو خودش انجام میده و به قول تونی نورثروپ:

من عادت ندارم تصمیمات مهم عکاسی رو به عهده دوربین قرار بدم.

تونی نورثروپ

و نکته جالبی که توی نرم افزار داوینچی ریزالو وجود داره این هست که چه بخواهیم تنظیم وایت بالانس رو به صورت اتوماتیک انجام بدیم و چه دوست داشته باشیم این کار رو به صورت دستی انجام بدیم در هر صورت ابزار های متفاوت و پر شماری برای این کار وجود داره!

یعنی حتی اگر من دوست داشته باشم وایت بالانس رو دستی تغییر بدم چند ابزار مختلف در اختیار دارم که با توجه به استراتژی اصلاح رنگ خودم هر کدوم رو که دوست داشته باشم میتونم استفاده کنم. و همین چیزهاست که من رو عاشق داوینچی ریزالو میکنه!

نوردهی و کنتراست تصویر

یکی دیگه از مراحل اصلاح رنگ توی ویدیو ها این است که نوردهی تصویر و صد البته کنتراست اون رو طبق سلیقه خودمون تغییر بدیم. فکر نمیکنم نیازی به این باشه که مجددا توضیح بدم توی نرم افزار داوینچی ریزالو ما ابزار های متعددی رو برای انجام این کار در اختیار داریم که من توی کورس آموزشی ۱۹۰۲ به صورت کامل در مورد تمام این ماجراها صحبت کردم.

فقط یادمون باشه دو تا نکته رو هنگام تنظیم نوردهی و کنتراست باید مد نظر داشته باشیم. نکته اول این است که اجازه ندیم جایی از ویدیو Clip بشه؛ به این معنی که توی تصویر جایی رو داشته باشیم که سفید مطلق یا سیاه مطلق شده باشه. همون طور که بالاتر هم توضیح دادم وقتی این اتفاق بیفته عملاً ما توی فایل تصویر جزئیات را از دست خواهیم داد.

ضمن اینکه زمانی که تصویر کاملا سیاه میشه توی مانیتورهای OLED جلوه خیلی خوبی پیدا نخواهد کرد. بنابراین خیلی از مخاطب های ما که موبایل ها یا مانیتور های OLED دارن و توانایی دیدن سیاه مطلق رو توی تصویر دارن کاملاً متوجه این اشتباه ما خواهند شد.

نکته بعدی این هست که تنظیم نوردهی و کنتراست تصویر تا حد بسیار زیادی سلیقه ای هست و کاملاً بستگی به اون اتمسفر و حال و هوایی داره که مایل هستیم به ویدیو بدیم. بنابراین ضمن اینکه حواست به از دست ندادن جزئیات هست با تمام توان با خلاقیت پیش برو!

دنبال گرفتن Look نباش!

نکته خیلی مهمی که باید در موردش حتماً تذکر بدم اینه که توی فرایند اصلاح رنگ ما دنبال گرفتن Look و اتمسفر خاصی به تصویر نیستیم و کل کارهایی که انجام میدیم محدود میشه به تبدیل لاگ به ویدیویی نهایی و درست کردن وایت بالانس، نوردهی و کنتراست تصویر.

از این مرحله اگر جلوتر بریم وارد فرآیند کالر گریدینگ شدیم. البته که من پیشنهاد می کنم کالر گریدینگ رو هم آموزش ببینی. اما توی اصلاح رنگ دنبال گرفتن Look خاصی نباش.

اگر بخوام ساده تر صحبت کنم باید اینطوری بگم که مقدمه کالر گریدینگ انجام اصلاح رنگ هست اما بعد از اینکه اصلاح رنگ انجام دادیم لزومی به کالر گریدینگ نیست؛ مگر اینکه دنبال رسیدن به حال و هوا و اتمسفر خاصی توی تصویر خودمون باشیم.

و توی صنعت حرفه ای فیلمبرداری جاهایی هست که ما ما فقط به اصلاح رنگ بسنده می کنیم و دیگه سراغ کالر گریدینگ نمیریم. مثلاً توی شو های تلویزیونی یا مستندهای علمی. اما زمانی که در مورد فیلم و سریال صحبت می کنیم کالر گریدینگ عضو جدایی ناپذیر فرایند ساخت خواهد بود.

جمع بندی

توی صنعت فیلم برداری اصلاح رنگ یا همون تصحیح رنگ یکی از مراحل بسیار مهم فرایند کار هست. فیلمبردار های حرفه ای همیشه به صورت لاگ فیلم برداری می کنند تا بعدا خطاهای احتمالی تصویر رو توی فرایند اصلاح رنگ درست کنند. البته برای ساخت فیلم و سریال مرحله اضافه تری وجود خواهد داشت به نام کالر گریدینگ.

سوالات متداول

آیا روی تمام ویدیو ها میتوان اصلاح رنگ انجام داد؟

• از نظر تئوری بله؛ اما توصیه میشه حتما از ویدیو با حالت Log استفاده کنید

بهترین نرم افزار برای اصلاح رنگ و کالر گریدینگ چیست؟

• توصیه میکنم حتما داوینچی ریزالو را استفاده کنید

منظور از clip شدن تصویر چیست؟

• کلیپ شدن زمانی اتفاق میوفته که در تصویر سفید مطلق یا سیاه مطلق داشته باشیم

آیا اصلاح رنگ همان کالر گریدینگ هست؟

• خیر؛ کالر گریدینگ مرحله بعد از اصلاح رنگ هست و باهم تفاوت دارن