توی این مقاله در مورد آینده شغلی عکاسی در ایران صحبت میکنم. اینکه به عکاسی چقدر میشه به عنوان منبع درآمد نگاه کرد. درآمد عکاسی صنعتی چقدر هست؛ و در کل اینکه آیا از نظر مالی چیزی به نام شغل عکاسی داریم ؟ بهتون فرصتهای شغلی عکاسی رو معرفی میکنم و باهم بازار کار عکاسی رو بررسی میکنیم

پول و عکاسی

خیلی‌ها به عکاسی به عنوان یک  تفریح (Hobby) نگاه می‌کنن و شاید اعتقاد داشته باشن که نشه از عکاسی پول خیلی زیادی درآورد . شاید در مورد بعضی از سبک‌ها این حرف درست باشه و لااقل توی ایران نشه از بعضی سبک‌های عکاسی کسب درآمد کرد . اما الان داریم در مورد یکی از صنعتی ترین شاخه‌های عکاسی حرف میزنیم. اینکه میگم صنعتی منظورم کاربرد و رابطه‌ی اون با صنعت هست ؛ و همه هم میدونن صنعت یعنی پول .

پس اگه مثل من به عکاسی به عنوان یک منبع خوب درآمد فکر می‌کنید ، این مقاله رو برای شما نوشتم و دوست دارم از تجربیات من استفاده کنید تا توی این اوضاع بد اقتصادی کشور لااقل کمی هم که شده کمتر این فشار اقتصادی رو حس کنید .

وضع اقتصادی ایران و عکاسی تجاری و صنعتی

شاید به من بگین که تو هم دلت خوشه بابا ! توی این اوضاع داغون کشور آخه کی به فکر عکسی تبلیغاتی هست آخه ؟! با این قیمت دلار و گرون شدن دوربین دیگه حتی نمیشه به عکاسی فکر کرد . دیگه نمیشه دخل و خرج عکاسی رو درآورد. و شاید در ادامه بهم بگین دیگه کسی هم به فکر عکاسی از محصولاتش نیست . کسی پول نداره و …

اما اجازه بدید یک اصل مهم در صنعت و تجارت رو بهتون بگم : فرقی نمی‌کنه اوضاع اقتصادی کشور (هر کشوری . نه فقط ایران) چقدر بد باشه ؛ همیشه کالایی برای فروش هست و همیشه این کالا باید تبلغ بشه و طبق اصول روانشناسی تبلیغات ، این عکس‌ها هستن که اولین تاثیر رو روی مخاطبا میذارن.

پس می‌خوام این نتیجه رو بگیرم که هر چقدر هم که اوضاع اقتصادی یک کشور خراب باشه ، کالاها باید فروش بره تا اوضاع به وضع عادی برگرده . این کالاها تنها زمانی به فروخته میشه که تبلیغات خوبی براش شده باشه ؛ چون مردم پول زیادی ندارن که بابت هر چیزی پرداخت کنن ؛ و پولشون رو فقط در مواردی خرج می‌کنن که به نظرشون ضروری بیاد . پس اینجاست که شما به عنوان یک عکاس تبلیغاتی می‌تونید پول خوبی به جیب بزنید و صاحبان کسب و کار رو مجاب کنبد که در ازای پرداخت پول برای عکاسی ، فروش خودشون هم بیشتر خواهد شد .

و باور کنید کدوم مدیری هست که از پول بدش بیاد ؟! چند هفته پیش با مجله توسعه مهندسی بازار مصاحبه ای داشتم و همین مطالب رو اونجا هم عنوان کردم . یک مدیر فقط به فکر سود بیشتر برای مجموعه‌ی خودش هست و کافیه یک عکاس تبلیغاتی این نکته‌ی کاملا بدیهی رو بدونه (که میدونه) . خب پس برای مجاب کردن مدیران کار سختی رو در پیش نخواهید داشت.

پس وضع اقتصاد ایران هر چقدر هم که بد باشه ، برای یک عکاس صنعتی مشکلی ایجاد نخواهد شد . نه تنها مشکل ایجاد نمیشه بلکه به نظر من تا حدودی هم کسب و کار یک عکاس رونق می‌گیریه . البته این رو قبول دارم که در مورد همه‌ی شاخه‌های عکاسی نمیشه این حرف رو زد . مثلا در اوضاع بد اقتصادی کمتر کسی هست که حاضر باشه پول بده و عکس پرتره بگیره ؛ اما در مورد صنعت ، فروش و بازار داستان کاملا فرق می‌کنه .

مقایسه ایران و جهان در عکاسی

من اینو صددرصد قبول دارم که خارج از کشور برای یک عکاس (هر سبک از عکاسی) فعالیت راحت‌تر هست و خیلی از شرایط و قوانین نامعقول وجود نداره . مثلا شما ممکن نیست در کانادا یا آمریکا با یک دوربین خیلی بزرگ در هر حالتی و در هر مکانی عکاسی کنید و کسی حتی به شما حرفی بزنه ؛ اما در ایران شرایط به این صورت نیست . و خیلی موضوعات وجود داره که یک عکاس ایرانی رو می‌رنجونه .

اما اجازه بدید از یک زاویه‌ی دیگه به ماجرا نگاه کنیم . عکاسی صنعتی مدت زیادی نیست که وارد ایران شده . (البته میدونم عکاسی کالا نیست که وارد بشه ! منظورم متداول و همه گیر شدنش هست) . و هنوز خیلی راه برای رفتن وجود داره در این شاخه . پس این یعنی یک بازار بکر و دست نخورده که کلی جای پیشرفت داره و تمام اینها یعنی پول . درسته که در کشورهای پیشرفته ، یک عکاس برای کسب و کارش راحت‌تر هست و نیازی به گرفتن ده‌ها مجوز و چیزای دیگه نداره ؛ اما در عوض ایران بازار بکر تری برای عکاسها داره که میشه حالا حالاها توش پیشرفت کرد .

اسمش چیه ؟ عکاسی صنعتی ، تجاری ، تبلیغاتی ؟

راستش اول باید در مورد این داستان اسم عکاسی صنعتی می‌نوشتم . اما اوضاع اقتصادی کشور باعث شد اول در مورد درآمد این شاخه از عکاسی بنویسم . وقتی شما اسم عکاسی صنعتی رو می‌شنوید شاید ذهنتون بره سمت محیط های خشن صتعتی مثل کارخانه ها و کارگاه‌ها با کلی سروصدا و دستگاه‌های بزرگ و ترسناک ؛ اما واقعیت اینه که عکاسی صنعتی در دنیا به commercial photography  یا عکاسی تجاری معروفه . عکاسی تجاری چند تا زیر شاخه داره که اگه بخوام مهم‌تریناش رو بگم می‌تونم به این موارد اشاره کنم :

• عکاسی از محصولات (product photography)
• عکاسی صنعتی (industrial photography)
• عکاسی معماری (architecture photography)
• عکاسی تبلیغاتی (advertising photography)
• و…

یک نکته‌ی مهم رو حتما باید بگم . خودتون رو خیلی درگیر این اسم‌ها نکید . مواردی که در بالا براتون شمردم لزوما از هم تفکیک شده و جدا نیستن . مثلا ممکنه شما از چیزی عکس بگیرید که هم جزو عکاسی تبلیغاتی باشه و هم عکاسی از محصولات . پس اصلا مهم نیست که به این شاخه از عکاسی چی میگید. نفس عمل مهمه ! و اینکه ازش پول در بیاریم . اما خب عکاسی تجاری توی ایران به عکاسی صنعتی بیشتر معروف شده و ماهم از این اسم استفاده می‌کنیم. پس اگه جایی اسم دیگه‌ای هم شنیدین تعجب نکنین . همشون تقریبا یکی هستن و مرز خیلی مشخصی بینشون وجود نداره.

تجهیزات گران قیمت حتی در جهان

متاسفانه تجهیرات هنری (به صورت حرفه‌ای) در هر جای جهان گرون قیمت هست و اکثر هنرمندا با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنن. فرقی هم نداره شما عکاس باشی یا موزیسین ، نقاش باشی یا فیلمساز ، در هر صورت تجهیزات حرفه‌ای در کل دنیا گرون قیمت هست .

مثال میزنم دوربین کنون 5D مارک IV قیمتی حدود 3000 دلار داره در دنیا . این مقدار پول ، مبلغ کمی نیست و حتی اگه بخوام یکی از مرفه‌ترین کشورهای دنیا یعنی سوئیس رو هم مثال بزنم ، یک شهروند سوئیسی باید نصف ماه کار کنه تا بتونه پول این دوربین رو در بیاره . (البته می‌دونم این برای ما ایرانی‌ها یک آرزو هست . اما اگه به یک سوئیسی بگید که پول این دوربین حقوق نصف ماهت هست برق از سرش میپره)

داستان عکاسی برای برند اچ اند ام در اینستاگرام من :

‌ دنیای بدون مرز !‌ این شعاریه که برند لباس H&M توی تبلیغات خودش به کار میگیره . و من خیلی خوشحالم که بخشی از این پروژه هستم. ‌ ‌ مدتی قبل از طرف یکی از شعبه‌های H&M توی لس‌آنجس با من تماس گرفتن و ازم خواستن برای تبلیغات محیطی یکی از فروشگاهاشون چند تا پوستر طراحی کنم با یک مدل ایرانی .‌ ‌ برام خیلی جالب بود که چرا H&M براش جالب شده از مدل ایرانی استفاده کنه . از طرف ، همین سوالم کردم . اسمش متیو (Matthew) بود . شروع کرد دو ساعت برام حرف زد و گفت آره ! شعار ما دنیای بدون مرزه . ملیت‌ها نباید باعث بشن ما از هم دور بشیم و ..از این حرفا⁦:-D⁩‌‌ ‌ و در نهایت این صحبت موجب همکاری من با H&M شد و از این بابت خیلی خوشحالم .‌ ➖➖➖➖ model : @mohammad.ysfn photo : @rezasaad ➖➖➖➖‌‌ ‌ #رضاصاد #اچ_اند_ام #عکاسی_مدلینگ

A post shared by Reza Sadeghi (@rezasaad) on Mar 21, 2018 at 3:58am PDT

پس نرخ عکاسی صنعتی بالاست

دوست ندارم توی این مقاله در مورد نرخ عکاسی صنعتی حرف بزنم ؛ چون این مقاله pricing list یا لیست قیمت نیست . (ولی قول میدم بعدا در موردش یک صادکست ضبط کنم) اما در همین حد بگم که با توجه به قیمت بالای تجهیزات عکاسی و نورپردازی که یک عکاس باید خریداری کنه ، کاملا قابل درک هست که نرخ قیمت عکاسی تبلیغاتی هم بالا باشه .

این قیمت زیاد رو طیف مشتری‌های شما توجیه خواهند کرد . یعنی چی ؟ یعنی اینکه مشتری شما برا عکاسی ، ممکنه یک کارخونه باشه ؛ ممکنه یک شرکت عریض و طویل باشه و در عموم موارد جاهایی هستن که چندین برابر پول پرداختی رو به راحتی در میارن. پس در مورد قیمت فقط کافیه یک جستجوی خیلی مختصر بکنید تا با رنج قیمت های عکاسی تبلیغاتی آشنا بشید .

نرخ فیلمبرداری بالاتر !

تا یادم نرفته این رو هم یادآوری کنم که نرخ فیلمبرداری تبلیغاتی به مراتب از عکاسی بالاتر هست.  چون هم کار ،خیلی سخت تره ، هم تجهیزات به مراتب گرون قیمت تر هست و هم زمان بیشتری رو نسبت به عکاسی می‌طلبه . البته بعدا در مورد فیلمبرداری و ساخت تیزر بیشتر صحبت می‌کنم ؛ ولی تا این حد رو فعلا از من داشته باشید .

تیزر سینمایی مربی زندگی که به سفارش محمد یوسفیان ساخته شد

آقای خود نوکر خود !

چی چیزی از این بهتر ؟ با شما تماس گرفته بشه برای عکاسی ، جنس رو به آدرس شما بفرستن ، عکاسی کنید ، پول بگیرید و تمام ! چه شغلی رو سراغ دارید که از این ایده آل تر باشه ؟ صبح حوصله از خواب بیدار شدن نداری ؟ OK ! شب عکس بگیر ! توی تخت لم بده و عکسا رو ادیت کن . با یه دکمه روی لپتاپ عکس رو بگیر و مستقیم روی خود لپتاپ ببینش (بهش میگن Tethering) . یک زندگی آروم و رویایی که هر کسی آرزوشو داره . خود من اینها رو تجربه کردم و به همین دلیله که دوست دارم به شما هم توصیه بکنم .

توی عکاسی صنعتی اوج استرسی که به شما وارد میشه برای گرفتن خود عکس هست ؛ اینکه زاویه‌ی استروب‌ها (فلش‌های استودیویی) چقدر باشه ، دوربین کجا باشه ، نورپردازی به چه صورت باشه و همه و همه مربوط میشه به بحث فنی کار ؛ که من عاشقش هستم و اصلا در موردش کلمه‌ی “استرس” رو استفاده نمی‌کنم ؛ بلکه بهش میگم “چالش لذت‌بخش” . عکاسی صنعتی یک چالش لذت‌بخش رو برای شما به ارمغان میاره .

حتی برای خانم‌های خانه دار

با توجه به توضیحاتی که دادم ، عکاسی تبلیغاتی یک شغل بسیار مناسب برای خانم‌های خانه دار ، برای دختر‌های جوان ، دانشجوها و حتی دانش‌آموزان هست ؛ به هر دلیلی دوست ندارید بیرون از منزل کار کنید . فقط کافیه یه گوشه از اتاق/پذیرایی/نشیمن رو به استودیوی عکاسی شخصی خودتون تبدیل کنید . بعد از عکاسی هم به راحتی تمام وسایل رو جمع کنید و بذارید سر جاش . به همین راحتی !

خدا می‌دونه من چقدر از اتاقم پول درآوردم !

سبک زندگی جذاب یک عکاس

خیلی از مردم عاشق معاشرت با یک عکاس حرفه‌ای هستن . نمی‌دونم چرا ولی از نظر خیلی‌ها ، عکاس‌ها آدم‌های جذابی هستن و برای مردم لذت بخشه که توی دوستاشون یک عکاس هم وجود داشته باشه. من خودم این رو تجربه کردم . وقتایی که پیش خودم زمانی که عکاس نبودم و فقط کارهای گرافیکی می‌کردم رو با زمانی که وارد عکاسی شدم مقایسه می‌کنم ، میبینم خیلی اوضاع فرق کرده و الان واقعا راضی هستم از وضع موجود .

داستان شوتینگ آنیلین در اینستاگرام من :

‌ خیلیامون میگیم که توی مملکت کار نیست و اوضاع بده . راستش واقعا هم اینجوریه ؛ اما خب چیکار کنیم ؟؟ با غر زدن که حساب بانکیمون پر نمیشه. اینکه چه اتفاقی هم در آینده میوفته کسی خبر نداره ازش . پس چیکار باید کرد؟؟‌ ‌ من میگم یه ایده !‌ ‌ بعضی وقتا یه ایده میاد توو ذهنت ؛ پِیِشو میگیری . بعد همون ایده تو رو پولدار میکنه . فکرشو بکن با یه تیکه چوب یه چیزی درست کنی که وقتی گوشی رو میذاری توش ، مثل بلندگو عمل کنه و صدا رو پخش کنه توی محیط .‌ ‌ ایده ای که شاید اگه به ماها میگفتن بهش می‌خندیدیم ؛ اما اونی که به فکرش همچین چیزی خطور کرد بهش نخندید ؛ رفت دنبالش و ساختش‌ ‌ و من خیلی خوشحالم که عکاسی از این ایده به عهده‌ی من بود . توی دیجی‌کالا پیداش میکنین : آنیلین‌ ‌ #رضاصاد #عکاسی_صنعتی #ایده

A post shared by Reza Sadeghi (@rezasaad) on May 21, 2018 at 9:30am PDT

البته همه چیز برمیگرده به سلیقه‌ی شما و نوع اخلاقی که دارید . شاید برای آقای الف ، جذاب ترین کار دنیا یک شغل پشت میز نشینی باشه که فقط چند تا برگه رو امضا می‌کنه و تمام . اما آقای ب دوست داره که با چالش‌های عکاسی دست و پنجه نرم کنه و در عین لذت بردن از کارش ، پول هم در بیاره . پس این موضوغ کاملا برمیگرده به خودتون . ببینید عکاسی براتون جذاب هست ؟ دوست دارید یک عکاس حرفه‌ای بشید ؟

یک مزیت جالب برای عکاسی صنعتی و تبلیغاتی

چیزی که می‌خوام براتون بگم رو خودم بارها تجربه کردم و باور کنید خیلی لذت بردم ازش . فرض کنید دارید با دوستاتون ، خانوادتون یا هر کس دیگه توی ماشین میرید جایی . توی ترافیک اتوبان هستید و دارید باهم گپ میزنید . تا اینکه می‌رسید به یک بیلبورد خیلی بزرگ که تبلیغ یه چیزی رو داره می‌کنه . و می‌دونید نکته‌ی جالب ماجرا چیه ؟ شما اون عکس رو گرفتید . و عمیقا دوست دارم این حس خیلی خوب رو تجربه کنید . اینکه اثر شما ، کار شما ، مخلوق هنر شما ، در ابعاد خیلی بزرگ و در خیابون جلوی چشم صدها هزار انسانی هست که دارن از اونجا رد میشن .

بحث مادیش به کنار ، دارم در مورد اون حس قشنگ معنوی صحبت می‌کنم که اثر شما اینقدر خوب بوده که الان جلوی چشم این همه آدمه . مردم بهش نگاه می‌کنن ؛ با عکس شما درگیر میشن ؛ توی ناخودآگاه ذهن خودشون اون عکس رو به خاطر میسپرن ؛ و زمانی که وارد فروشگاهی میشن ، به خاطر عکسی که شما گرفتید ، یک کالا فروخته میشه . و باور کنید توی این اوضاع اقتصادی کشور چه خدمتی بالاتر اینکه کمکی کرده باشید به فروش یک کالا و چرخیدن چرخ اقتصاد ایران.

سوالات متداول در مورد بازار کار رشته عکاسی

[accordions]
[accordion title=”آینده شغلی عکاسی در ایران چگونه است؟” load=”hide”]خیلی‌ها به عکاسی به عنوان یک تفریح (Hobby) نگاه می‌کنند و شاید اعتقاد داشته باشن که نشه از عکاسی پول خیلی زیادی درآورد .
شاید در مورد بعضی از سبک‌ها این حرف درست باشه و لااقل توی ایران نشه از بعضی سبک‌های عکاسی کسب درآمد کرد . اما در این مقاله قرار هست در مورد یکی از پولساز ترین شاخه های عکاسی صحبت کنیم:
عکاسی صنعتی[/accordion]
[accordion title=”شغل های رشته عکاسی در ایران چیست؟” load=”hide”]اگر وارد دنیای عکاسی حرفه‌ای شوید و تمایل داشته باشید به عکاسی به عنوان یک منبع درآمد نگاه کنید ، فعالیت های مختلفی برای انجام دادن وجود دارد:
فعالیت به عنوان یک عکاس
فعالیت به عنوان یک ادیتور و ریتاچر
فعالیت به عنوان یک میکاپ آرتیست
فعالیت به عنوان یک فیلمبردار
فعالیت به عنوان یک تدوین گر
فعالیت به عنوان یک کارگردان
و …[/accordion]
[accordion title=”آیا بازار کار رشته عکاسی در ایران خوب است؟” load=”hide”]در کشوری که خیلی ها به عکاسی به عنوان یک شغل نگاه نمی‌کنند؛ شما می‌توانید با فعالیت و پشتکار به عنوان یکی از شاخص‌ترین افراد این رشته خود را معرفی کنید.
عکاسی صنعتی در ایران هنوز در اوایل راه خود است؛ پس اگر از همین الان جای پای خود را در این کسب و کار محکم کنید در آینده یک منبع درآمد پایدار برای شما ساخته خواهد شد.[/accordion]
[accordion title=”چیزی به نام شغل عکاسی وجود دارد؟ آیا عکاسی شغل محسوب میشود؟” load=”hide”]تعداد بسیار زیادی از مردم ایران و جهان همین الان در حال فعالیت حرفه ای و کسب درآمد از این رشته هستند.
اگر نظر من را بخواهید ، کار کردن در رشته ای که خیلی ها آن را شغل حساب نمی‌کنند ، یک مزیت است؛ چرا که شما از راهی کسب درآمد می‌کنید که خیلی ها به آن حتی فکر هم نمی‌کنند.[/accordion]
[accordion title=”آیا رضاصاد عکاسی صنعتی را هم تدریس می‌کند؟” load=”hide”]بله؛
یکی از فیلد های کاری رضاصاد (محمدرضا صادقی) تدریس عکاسی صنعتی و آموزش ادیت عکس های تبلیغاتی است.[/accordion]
[accordion title=”پولساز ترین شاخه‌ی عکاسی در ایران چیست؟” load=”hide”]عکاسی صنعتی و عکاسی عروسی از پولساز ترین شاخه های عکاسی در ایران و حتی جهان هستند.[/accordion]
[/accordions]

جمع بندی

عکاسی صنعتی/تجاری/تبلیغاتی یکی از پولسازترین شاخه‌های عکاسی در ایران هست . حتی در شرایط بد اقتصادی هم این سبک ، از رونق نخواهد افتاد و همیشه میشه به عنوان منبع درآمد خوبی بهش نگاه کرد . درسته که در جهان عکاس‌ها برای کسب و کار راحت‌تر هستن ، اما در ایران این رشته بکر تر هست و فضای رشد بیشتری برای شما داره .

عکاسی صنعتی میتونه علاوه بر یک منبع درآمد عالی برای شما ، یک سبک زندگی خیلی رویایی رو هم براتون به همراه داشته باشه . تبدیل کردن قسمتی از منزل به استودیوی عکاسی ، شغلی که زمانش دست خودتون هست ، و در نهایت اینکه شما رئیس خودتون هستید باعث شده عکاسی صنعتی یکی از دوست داشتنی ترین شاخه‌ها عکاسی باشه.